tromboembolische

Tromboembolische verschijnselen verwijzen naar occlusie van een bloedvat door een trombus die losgeraakt is en als embolus door de bloedsomloop wordt meegevoerd. Het meest voorkomende voorbeeld is een diepveneuze trombose die kan leiden tot een longembolie, maar embolieën kunnen ook systemisch voorkomen vanuit het linkerhart of arteriële vaten.

De kern van tromboembolische aandoeningen ligt in de Virchow-triade: stase van bloed, endotheliale beschadiging en hypercoagulabiliteit. Risicofactoren zijn onder meer immobilisatie, chirurgie, kanker, zwangerschap, obesitas, oudere leeftijd, erfelijke trombofilieën en atriumfibrilleren. Een predispositie kan leiden tot vorming van een trombus, die gedeelte kan losraken en elders tot obstructie kan leiden.

Clinisch zien patiënten met tromboembolische aandoeningen diverse manifestaties. DVT uit zich vaak als pijn, zwelling en gevoeligheid in een been. Een longembolie geeft plotselinge kortademigheid, angorachtige borstpijn en soms hoesten met hemoptoë. Arteriële embolie kan leiden tot plotselinge ledemaatklachten of orgaansinsufficiëntie door infarct. Diagnosticeren gebeurt met D-dimeertesten en echo van de ledematen, CT-pulmonalisangiografie of ventilatie-perfusie-scans voor PE, en aanvullende ECG- en laboratoriumonderzoeken.

Behandeling omvat vaak anticoagulantia zoals heparine gevolgd door direct orale anticoagulantia, met aanvullende opties zoals systemische of kathetergerichte trombolyse en, bij massieve PE, embolectomie. Preventie richt zich op risicobeoordeling en profilaxie, vroege mobilisatie en adequate antistolling na hoog-risico chirurgie of bij ziekten zoals kanker. De prognose varieert sterk en hangt af van lokalisatie, onderliggende oorzaak en tijdige behandeling.