enveloppevirussen

Enveloppevirussen zijn virussen die omgeven zijn door een lipid envelope, die doorgaans afkomstig is van het membraan van de gastheercel tijdens het uitscheiden van nieuwe virussen (budding). De envelope bevat virale glycoproteïnen die fungeren als bindingseiwitten en fusie-interfaces met receptoren op doelcellen, zodat het virus de gastheercel kan binnendringen.

Het genetisch materiaal van enveloppevirussen kan RNA of DNA zijn, en kan enkelstrengs of dubbelstrengs voorkomen; sommige groepen hebben een opdeling in genoomsegmenten. Voorbeelden van enveloppevirussen zijn influenza (RNA, negatief-sense, segmentair), coronavirussen (RNA, positief-sense), HIV (RNA, enkelstrengs, diploïd) en herpesvirussen (DNA, dubbelstrengs). Binnen de cel vindt de replicatie doorgaans plaats met behulp van zowel virale als gastheermoleculen, en het genoom wordt vaak ingebouwd via fusie met het celmembraan of via endocytose gevolgd door fusie in endosoom.

Enveloppevirussen zijn over het algemeen kwetsbaarder voor buitenomstandigheden dan niet-enveloppe virussen, omdat de lipid envelope kan worden aangetast door desinfectantia, hitte, uitdroging en zuren. Deze gevoeligheid beïnvloedt hun stabiliteit in de omgeving en beïnvloedt vaak de transmissieroutes, die veelal afhankelijk zijn van direct contact, ademhalingsdruppels of lichaamsvloeistoffen. Sommige enveloppevirussen kunnen latente of chronische infecties veroorzaken, zoals herpesvirussen.

Vanwege de aanwezigheid van envelope-eiwitten zijn enveloppevirussen belangrijke doelwitten voor neutraliserende antilichamen en vaccinatie. Antivirale middelen richten zich vaak op stapen rondom binding, fusie of genome-replicatie. Belangrijke families omvatten Orthomyxoviridae (influenza), Coronaviridae (coronavirussen), Retroviridae ( HIV ), Herpesviridae (HSV, VZV, CMV), Flaviviridae (HCV, dengue) en Poxviridae (variola, vaccinia).