dosisafbouw

Dosisafbouw, ook wel afbouw genoemd, is het geleidelijk verminderen van de dosis van een medicijn met als doel stoppen of overstappen naar een minder doseringsschema zonder plotselinge ontwenningsverschijnselen of terugkeer van klachten. Het proces wordt vaak toegepast bij chronisch gebruik van medicijnen, bij het stoppen van een medicijn, of bij het veranderen naar een alternatief middel.

De juiste snelheid en methode hangen af van verschillende factoren, waaronder het farmacologische profiel van het middel (zoals halveringstijd en afhankelijkheidsrisico), de duur van het gebruik, de huidige dosis, de reden voor afbouw en de algehele gezondheidstoestand van de patiënt. Leeftijd, andere medicijnen en aandoeningen kunnen ook invloed hebben op het taperingsschema. Dosisafbouw moet idealiter worden begeleid door een zorgprofessional om risico’s te minimaliseren.

Een gangbare aanpak is het nemen van kleine stappen in voortdurende opvolging: het dosisniveau periodiek verlagen met kleine procentuele stappen (bijvoorbeeld 5-10% per week of langer, afhankelijk van tolerantie en bijwerkingen). Soms kan een tijdelijk volledige dosisvermindering zijn, gevolgd door herstart op een lagere dosis. Mogelijk worden aanvullende maatregelen toegepast, zoals overgang naar een alternatief medicijn of bridging-metingen. Belangrijk is regelmatige monitoring van ontwenningsverschijnselen, stemmingsveranderingen en terugvalrisico, met aanpassingen van het schema indien nodig.

Voorbeelden van medicijntypen die vaak via dosisafbouw worden benaderd zijn benzodiazepines, antidepressiva, opioïde pijnstillers en corticosteroïden. Elk middel vereist een eigen, op maat gemaakte taperingsplanning en duidelijke communicatie tussen patiënt en zorgprofessional. Dosisafbouw richt zich op veiligheid, comfort en het behoud van functioneren tijdens de overgang.