discretegebeurtenissimulatie

Discretegebeurtenissimulatie (DES) is een computergebaseerde modelleringstechniek voor complexe systemen waarin de toestand van het systeem zich op discrete tijdstippen wijzigt als gevolg van gebeurtenissen. In een DES-model is de tijdsontwikkeling evenementgestuurd: een toekomstige gebeurtenislijst houdt alle geplande gebeurtenissen bij. De simulatie haalt de eerstvolgende gebeurtenis van de lijst, zet de klok naar dat tijdstip, voert de bijbehorende acties uit (bijv. een klant die een servicepunt bereikt, een machine die klaar is), wijzigt de systeemtoestand en plant eventueel nieuwe gebeurtenissen in. Dit proces herhaalt zich totdat een stopconditie is bereikt.

Belangrijke bouwstenen zijn entiteiten (bijv. klanten of delen), middelen (machines, behandelplekken) en wachtrijen, met regels voor toewijzing en vrijgave van middelen. Het model bevat ook inputs zoals capaciteiten en dynamische variabelen zoals inter-arrival times en service times, die doorgaans met kansverdelingen of historische data worden gemodelleerd. Door simulaties uit te voeren kunnen ontwerpkeuzes en operationele procedures worden geëvalueerd zonder de echte operatie te verstoren.

DES wordt toegepast in productie en logistiek, dienstverlening, gezondheidszorg, telecommunicatie en IT-netwerken. Typische uitkomsten zijn gemiddelde wachttijden, doorlooptijden, benutting, wachtrijlengtes en systeemcapaciteit. Het ondersteunt wat-if-analyse en draagt bij aan beslissingsondersteuning door vergelijking van verschillende scenario’s met veranderde parameters of beleidsregels.

Belangrijke aspecten zijn verificatie (het model klopt technisch), validatie (het model weerspiegelt het systeem) en gevoeligheidsanalyse. Veelgebruikte softwarepakketten zijn Arena, AnyLogic, Simul8 en ExtendSim.