dierenketen

Dierenketen is een vereenvoudigde weergave van de voedselrelaties in een ecosysteem, waarbij energie en voedingsstoffen stap voor stap door organismen stromen. In een dierenketen wordt weergegeven wie wie eet, beginnend bij producenten zoals planten en algen, via verschillende niveaus van consumenten, tot decomposers die resten afbreken. Vaak wordt een voedselketen gezien als onderdeel van het bredere voedselweb, waarin veel vertakkingen en kruisverbanden voorkomen.

Een drietelling van trofische niveaus helpt bij het begrip: producenten (autotrofen) vormen de basis, primaire consumenten (herbivoren) eten de producenten, en secundaire tot tertiaire consumenten (karnivoren of omnivoren) eten elkaar. De energie- en nutriëntenstroom wordt steeds kleiner naarmate men hoger in de keten komt. Een algemene vuistregel is dat ongeveer 10 procent van de energie van het ene niveau naar het volgende wordt doorgegeven; de rest gaat verloren door ademhaling, metabolisme en warmte. De decomposers, zoals bacteriën en schimmels, recyclen dode resten en sluiten de kringloop.

Voorbeelden van eenvoudige voedselketens zijn onder meer: gras → konijn → vos; algen → kleine vis → grote vis → zeevogel; bomenblad → rups → koolmees → sperwer. In werkelijkheid zijn ketens meestal complex en met elkaar verweven in een voedselweb; een enkele soort kan in meerdere ketens voorkomen.

Beperkingen en belang: dierenketenen zijn vereenvoudigingen van complexe ecosystemen. Veel organismen zijn omnivoren en nemen deel aan meerdere ketens tegelijk. Verstoringen zoals habitatverlies, pesticiden of invasieve soorten kunnen chains ontwrichten en door cascades de hele gemeenschap beïnvloeden.