delamineren

Delamineren is het scheiden van lagen in een gelaagd materiaal, waardoor interlaminare scheuren ontstaan en de structurele integriteit afneemt. Het verschijnsel komt voor in vezelversterkte kunststoffen (composites), houten laminaten (veneerde panelen), keramische of kunststof coatings en sommige elektronische laminaten zoals PCB-substraten.

Oorzaken zijn onder meer spanningsverschillen tussen lagen door verschillen in uitzetting en krimp (CTE-mismatch), vochtopname, hoge temperaturen, mechanische belasting of impact, en fabricagefouten zoals onvoldoende hechting of luchtinsluitingen. Het scheuren vindt meestal langs de grens tussen lagen plaats en kan geleidelijk optreden of door een plotseling event versnellen.

Gevolgen van delamineren zijn onder meer verlies van stijfheid en draagvermogen, verslechtering van de mechanische prestaties, en vaak cosmetische of functionele defecten. Detectie gebeurt via visuele inspectie, kloptesten (tapping), ultrasoon testen, thermografie of andere non-destructive evaluatietechnieken. In kwaliteitscontroles worden delaminaties vaak gericht opgespoord om tijdig herstel of afkeur te kunnen toepassen.

Preventie en mitigatie richten zich op compatibele materiaalkoppelingen, effectieve hechting en adhesie, controle op vocht- en vochtschade, correcte uitharding en temparatuursbeheersing, en ontwerpmaatregelen die interlaminale spanningen beperken. Bij reparatie of recycling kan delamineren ook bewust worden toegepast om beschadigde lagen te verwijderen of om gewenste reparaties mogelijk te maken.

Delamineren is een gangbaar vermeldingspunt bij zowel productie als onderhoud van gelaagde systemen en vereist aandacht bij ontwerp, materiaalkeuze en inspectie om structurele failings te voorkomen.