decellularisatie

Decellularisatie is een biomedisch proces waarbij cellen uit weefsels of organen worden verwijderd, terwijl de extracellulaire matrix (ECM) grotendeels behouden blijft. Het resulterende acellulaire scaffold bevat structurele eiwitten zoals collageen, elastine en glycosaminoglycanen en behoudt de macroscopische en microscopische structuur van het oorspronkelijke weefsel.

De methode combineert chemische, enzymatische en fysieke stappen. Chemische methoden gebruiken detergents zoals SDS en Triton X-100; enzymatische methoden verwijderen cellulaire resten met DNAses en proteases; fysieke opties omvatten perfusie, bevriezen-ontdooien en mechanische reiniging. Doel is verwijdering van cellen en antigenen terwijl ECM-integriteit behouden blijft. Na decellularisatie volgt desinfectie en opslag. De kwaliteit wordt beoordeeld aan de hand van DNA-remanentie, behoud van collageen en glycosaminoglycanen, en de integriteit van ECM-structuur.

Toepassingen liggen in regeneratieve geneeskunde en weefselengineering. Decellulariseerde organen en weefsels dienen als biocompatibele scaffolds die kunnen worden recellulariseerd met patiëntspecifieke cellen. Voorbeelden zijn decellulariseerde hartklep- en vaat-scaffolds, lever-, long- en nierachtige structuren en tracheale implantaten. Daarnaast dienen ECM-scaffolds als modellen voor medicijntests en ziekte-onderzoek.

Uitdagingen omvatten resterende cellulaire resten en antigenen, immunologische reacties, het behoud van mechanische eigenschappen en vascularisatie bij implantatie. Variabiliteit tussen donoren, kwesties rond steriliteit, schaalbaarheid en regulatoire goedkeuring bemoeilijken klinische vertaling. Onderzoek richt zich op efficiëntere decellularisatie, recellularisatie en gecontroleerde integratie in het gastweefsel.