datumvlak

Een datumvlak is een referentievlak dat in meetkunde en mechanische ontwerp- en fabricageprocessen als basis dient voor de locatie en oriëntatie van andere kenmerken van een onderdeel. In de context van Geometric Dimensioning and Tolerancing (GD&T) stelt een datumvlak de coördinatenruimte vast waarbinnen afmetingen en toleransen worden beoordeeld. Meestal wordt een datumvlak toegewezen aan een datumfeature, een fysieke oppervlakte of kenmerk van het onderdeel, dat als stabiele referentie dient.

Een datumvlak kan op verschillende manieren worden gedefinieerd. Het kan voortkomen uit een datumfeature, zoals een vlakke behuizing of klepvlak, of uit een constructie in CAD met drie niet-collineaire punten, een lijn en een punt, of uit een bestaande vlakke referentie met een offset. In CAD-systemen kan men eenvoudig een datumvlak creëren als constructievlak of als offset van een bestaand vlak.

In GD&T worden meestal drie datums gebruikt: primair, secundair en tertiair datumvlak, die samen de oriëntatie en positie van onderdelen sturen. Het primaire datumvlak bepaalt vaak de hoofd verwijzing voor locatie; het secundaire vlak zorgt voor een tweede oriëntatie, en het tertiaire vlak fixeert de resterende rotatierichting. Het concept ondersteunt consistente kwaliteit en reproduceerbare inspectie, vooral bij complex gevormde onderdelen waar meerdere tolerantielijnen samenwerken.

Samengevat is een datumvlak een theoretisch maar praktisch bruikbaar referentievlak dat dient als basis voor de afstelling en controle van onderdelen in ontwerp en productie, en speelt een centrale rol in het vastleggen van een stabiel coördinatensysteem.