datasetbeheer

Datasetbeheer is het systematisch beheren van datasets gedurende hun hele levenscyclus, van creatie en opslag tot onderhoud, publicatie en eventual verwijdering. Het doel is betrouwbare, herbruikbare en conforme data, waarbij kwaliteit, beschikbaarheid en traceerbaarheid worden gewaarborgd.

Belangrijke activiteiten binnen datasetbeheer omvatten beleidsvorming en governance, het creëren en ontsluiten van datasets, opslag en organisatie, en uitgebreide metadata- en catalogiseringspraktijken. Daarnaast spelen kwaliteitsbewaking en validatie, beveiliging en privacy, toegangsbeheer en machtigingen, versiebeheer en provenance (de herkomst en wijzigingen van data), publicatie en hergebruik, en archivering of verwijdering een centrale rol. Een goede aanpak bevordert reproduceerbaarheid en naleving van relevante regels.

Technische concepten en gereedschappen zijn onder meer data catalogs en data governance platforms, metadata-standaarden zoals DCAT en Dublin Core, en opslagoplossingen zoals data lakes of data warehouses. Voor versiebeheer van datasets worden vaak strategieën toegepast die compatibel zijn met data engineering pipelines en, waar passend, aanvullende tooling voor datasetversies en reproducibiliteit ondersteunen.

Governance vormt een kernonderdeel van datasetbeheer. Rollen zoals data owner en data steward, samen met privacy- en compliancefuncties, zorgen voor duidelijk beleid en toezicht. Naleving van privacywetten (bijvoorbeeld GDPR), beveiligingsmaatregelen, en audit trails zijn essentieel, vooral bij gevoelige of persoonsgebonden data.

Uitdagingen omvatten fragmentatie van opslag, inconsistentie in metadata en gebrek aan duidelijke eigenaarschap. Best practices zijn onder meer het vastleggen van duidelijke metadata-standaarden, het definiëren van eigenaarschap en verantwoordelijkheden, het waarborgen van traceerbaarheid en versies, en het implementeren van robuuste toegangscontrole en documentatie.