dataontwerpproces

Dataontwerpproces is het geheel van activiteiten waarmee een organisatie data definieert, structureert en beheert ten behoeve van operationele systemen, rapportage en analyse. Het proces legt de basis voor consistente data en stelt teams in staat data effectief te vinden, te begrijpen en te gebruiken. In de praktijk raakt het dataontwerp aan zowel business analyse als data engineering en valt het binnen de bredere data governance en enterprise-architectuur.

Het proces omvat doorgaans behoefteanalyse, conceptueel ontwerp, logisch ontwerp en fysiek ontwerp. Tijdens het conceptuele ontwerp worden kernbegrippen en relaties tussen entiteiten in een onafhankelijke, bedrijfsbreed verstaanbare weergave vastgelegd, bijvoorbeeld through entiteit-relatiemodellen. Het logische ontwerp vertaalt deze modellen naar concrete, databankonafhankelijke structuren en overwegingen zoals normalisatie of denormalisatie. Het fysieke ontwerp vertaalt de logische modellen naar implementatie-specifieke schema’s, indexering en opslagtechnieken in de gekozen databaseplatforms. Belangrijke aandachtspunten zijn data-integriteit, consistentie, kwaliteit, privacy en beveiliging, evenals metadata en data-lijnvoering.

De belangrijkste outputs zijn data modellen (conceptueel, logisch, fysiek), schemata, datawoordenboeken, metadata, en data-lijnen en -kaders. Ook regels voor toegang en beveiliging, standaardisatie en een data-architectuurkader horen hierbij. Rollen zoals data-architect, data-modelleur, business analist en data-ingenieur werken vaak samen, onder regie van data governance en vaak in een agile context.

Het dataontwerpproces is iteratief en sluit aan bij de softwareontwikkelingslevenscyclus en aan enterprise-architectuur. Het doel is schaalbare, herbruikbare en wettelijk conforme data-structuren te creëren die kwaliteit verhogen en interoperabiliteit tussen systemen waarborgen.