conversatie

Conversatie is een mondelinge vorm van communicatie tussen twee of meer deelnemers, gericht op het uitwisselen van informatie, ideeën en sociale verbinding. In het dagelijks taalgebruik verwijst de term meestal naar informele, spontane praat, maar hij kan ook bredere vormen van gesproken interactie omvatten, zoals lange gesprekken of korte uitwisselingen. De term is verwant aan het Engelse 'conversation' en aan het Nederlandse woord gesprek.

Kenmerkend voor conversatie zijn beurtwisseling en het verbindend houden van onderwerpen. Daarnaast spelen aangrenzende spraakhandelingen een belangrijke rol, zoals begroeting gevolgd door antwoord of vraag gevolgd door antwoord. Fouten en onduidelijkheden worden vaak gerepareerd, wat de helderheid en het wederzijdse begrip vergroot. Taalgebruik varieert sterk met context en relatie tussen deelnemers.

In de taalkunde en sociologie bestudeert Conversation Analysis (CA) hoe mensen in echte interactie spreken: hoe sprekers bepalen wie wanneer aan de beurt is, hoe overlappingen worden gemanaged en hoe misverstanden worden opgelost. Beleefdheidsregels, indirecte formuleringen en stemritme dragen bij aan de sociale betekenis van het gesprek.

Conversatie vindt plaats in veel contexten, van privégesprekken tot professionele bijeenkomsten en online chats. Digitale media veranderen tempo en modaliteit (tekst, geluid, video), maar de basisprincipes van duidelijke communicatie, luistervaardigheid en wederzijds begrip blijven centraal.