controlekring

Een controlekring, ook wel regelkring genoemd, is een feedbacksysteem dat een procesvariabele reguleert zodat deze zo dicht mogelijk bij een gewenste setpoint blijft. Het doel is om storingen of veranderingen in de omgeving te compenseren en zo de prestaties van een systeem te stabiliseren.

Een controlekring bestaat typisch uit een plant (het te regelen proces), een sensor die de actuele waarde meet, een controller die de fout berekent tussen setpoint en gemeten waarde, en een actuator die een beïnvloedingssignaal aan de plant levert. De gemeten waarde wordt via de feedback teruggevoerd naar de controller, die op basis van zijn regelstrategie het werkingssignaal aanpast.

Er is een onderscheid tussen gesloten en open lussen. Een gesloten lus gebruikt feedback en kan afwijkingen corrigeren; een open lus werkt zonder feedback en reageert alleen op de invoer, waardoor het minder robuust is tegen verstoringen. De stabiliteit en de dynamiek van een controlekring worden beïnvloed door factoren zoals ruis, vertragingen en externe verstoringen, waardoor tuning van de kring vaak nodig is om gewenste responskenmerken te bereiken.

De meest gebruikte regelaar in industriële toepassingen is de PID-regelaar (proportioneel, integraal en differentieel). Regelingen kunnen digitaal worden uitgevoerd via PLC’s of DCS-systemen, maar ook analoge regeling komt nog voor in sommige systemen. Controlekringen worden toegepast in productie en procesindustrie, gebouwenautomatisering, aandrijfsystemen en energiebeheer.