capaciteitbuffer

Capaciteitbuffer is een reserve aan productie- of servicecapaciteit die buiten de normale operations wordt aangehouden om fluctuaties in vraag, levertijden of operationele storingen op te vangen. Het concept wordt gebruikt in capaciteitplanning en operations management om de robuustheid van processen te vergroten.

Doel is het handhaven van afgesproken levertijden, voorkomen van backorders en het minimaliseren van downtime zonder voortdurend op maximale capaciteit te hoeven draaien. Een capaciteitbuffer fungeert als reserve om pieken in vraag te absorberen en zo de servicegraad te waarborgen.

Hoe wordt het toegepast? Mogelijkheden omvatten onder meer extra capaciteit door overwerk of flexibele uren, inzet van tijdelijk personeel, cross-training van medewerkers zodat zij sneller kunnen wisselen tussen taken, automatisering of extra machines, en (tijdelijke) uitbesteding of inzet van externe capaciteit wanneer nodig.

Berekening en bepaling: men bepaalt een doelserviceniveau (bijv. levertijden of ordervulling op een bepaald percentiel) en schat de variabiliteit in vraag en levertijden. De buffercapaciteit kan uitgedrukt worden als een percentage van de normale capaciteit of als een vaste extra capaciteit (bijv. aantal extra uren per week). Het is gebruikelijk om de buffer periodiek te herzien omdat variabiliteit in de praktijk kan veranderen.

Voordelen en nadelen: een capaciteitbuffer verhoogt veerkracht en levertijdenbeschikbaarheid, maar brengt extra kosten en mogelijk onderbenutting met zich mee. Het vereist nauwkeurige afstemming tussen vraag, capaciteit en planning, anders ontstaat er onnodige verspilling of disbalans.

Toepassingsgebieden: productie en logistiek, dienstverlening en klantenservice, en IT- of cloudinfrastructuur waar capaciteit snel kan worden opgeschaald. Gerelateerd aan concepten zijn veiligheidsvoorraad, capaciteitplanning en operationele flexibiliteit.