burgeroorlogen

Burgeroorlogen zijn gewapende conflicten tussen georganiseerde strijdkrachten binnen een staat, waarbij regeringen en oppositiegroepen strijden om de macht, het regime te veranderen of te blijven bestaan. In tegenstelling tot interstatelijke oorlogen vinden de gevechten voornamelijk binnen de landsgrenzen plaats en raken burgers en civiele infrastructuur vaak zwaar getroffen.

Kenmerken van burgeroorlogen zijn onder meer langdurige en complexe gevechten, variërende taktieken zoals conventionele veldslagen en guerrilla-oorlogvoering, belegeringen en bombardementen, en grote humanitaire crises met massale ontheemding. De oorzaken variëren van politieke uitsluiting en zwakke staatsinstellingen tot economische ongelijkheid, etnische of religieuze spanningen en strijd om natuurlijke hulpbronnen. Externe steun aan een van de partijen kan de duur en intensiteit van het conflict vergroten.

Veel burgeroorlogen hebben een blijvende invloed op de interne orde en de regionale stabiliteit. Voorbeelden zijn de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939), de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865), en recente conflicten in Libye, Somalië en Syrië. De gevolgen zijn onder meer verwoeste infrastructuur, verlies van mensenlevens, verstoorde onderwijs- en gezondheidszorgsystemen en langdurige onzekerheid.

Oplossingen voor burgeroorlogen bestaan doorgaans uit vredesonderhandelingen, politieke onderhandelingen, ontwapening en demobilisatie, hervatting van bestuur en institutieversterking, evenals humanitaire hulp en wederopbouw. Internationale bemiddeling kan hulp bieden bij het opstellen van duurzame vredesdeals en het monitoren van naleving daarvan.