brutaliteit

Brutaliteit verwijst naar extreem geweld of wrede behandeling die lichamelijk of psychisch letsel veroorzaakt en die vaak als ongegrond of onnodig wordt gezien. Het begrip kan betrekking hebben op individuele personen, maar ook op instellingen of systemen die structureel schade toebrengen. Brutaliteit omvat directe fysieke acties, maar ook psychische druk, intimidatie en dehumanisatie, en kan zowel interpersoonlijk als institutioneel voorkomen.

Vormen: Fysieke brutaliteit zoals slaan, marteling of mishandeling; psychische brutaliteit zoals dreiging, controlerend gedrag of terrorisering; structurele brutaliteit die voortkomt uit discriminatie, armoede, onderdrukking of machtsmisbruik; oorlogs- en conflictgerelateerde brutaliteit zoals oorlogsmisdaden en burgerlijke slachtoffers.

In onderzoek en debat wordt brutaliteit bestudeerd binnen criminologie, sociologie en mensenrechten, vaak met aandacht voor macht, straffeloosheid en dehumanisatie. Er is discussie over grenzen tussen brutaliteit en legitiem geweld, en over culturele normen die geweld rationaliseren.

Juridisch en ethisch: Internationaal recht verbiedt wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of straffen. Rechtenverdragen en nationale wetten vragen naar proportionaliteit en verantwoording bij het gebruik van geweld door autoriteiten, en verplichtingen tot bestrijding van brutaliteit en misstanden.

Etymologie: Het woord brutaliteit komt via het Frans brutalité uit het Latijnse brutalis; in het Nederlands verwant aan brutaal en brutality. Het wordt in historisch, politiek en mensenrechtendiscours gebruikt om excessief en onrechtvaardig gedrag te benoemen.