boutverbinding

Een boutverbinding is een mechanische aansluiting waarbij twee of meer delen worden verbonden met behulp van bouten, moeren en vaak wasringen. De verbinding houdt de delen vast door een klampkracht die ontstaat wanneer de bout wordt aangetrokken, zodat de oppervlakken tegen elkaar drukken en de belasting wordt overgedragen via wrijving en, bij trek, via de trekbelasting in de bout zelf.

Componenten en werking

Een boutverbinding omvat meestal: een bout, een moer, en meestal een was (wasring) onder de moer of tussen de oppervlakken. Soms worden extra elementen gebruikt, zoals lock-nuts, borgingsmiddelen of veerringringen. Bij het aanhalen ontstaat een clamping force; de belasting wordt deels gedragen door de wrijving tussen de oppervlakken en deels door de trek in de bout en de shear op de bevestigingspunten.

Typen en ontwerpkeuzes

Er bestaan verschillende typen boutverbindingen, waaronder bearing-type en slip-critical verbindingen. In bearing-type verbindingen wordt de belasting hoofdzakelijk gedragen door de contactdruk in de gaten of door de bearing van de onderdelen. In slip-critical verbindingen wordt gericht op het voorkomen van slijtage door wrijving, vaak met hogesterktebouten die pretensioned of snug-tight zijn aangetrokken. Bouten kunnen verschillende sterktecijfers hebben (bijv. hogesterktebouten) en worden vaak gekozen volgens normen en materiaalkeuze. De verbinding vereist aandacht voor materiaal, vlakke en schone contactvlakken, uitlijning, en nette hole tolerances.

Toepassingen en onderhoud

Boutverbindingen worden veel toegepast in constructie, machinebouw en piping, waar snelle montage en demontage vereist is. Ze lenen zich voor demontage en vervanging, maar vereisen regelmatig onderhoud: controle van spanning, preventie van losraken met borging of lijm, en herverklemming na langdurige belasting of vibratie.