bilateraalmultilateraal

Bilateraalmultilateraal is een benadering in internationale betrekkingen waarbij beleid en onderhandelingen plaatsvinden via twee sporen: bilaterale betrekkingen tussen twee staten en multilaterale processen waarin meerdere staten en internationale instellingen participeren. Het doel is om de flexibiliteit en vertrouwensopbouw van bilaterale contacten te combineren met de legitimiteit en breed draagvlak van multilaterale normen en afspraken.

Kenmerken van deze benadering zijn onder meer parallelle en onderlinge afstemming van bilaterale en multilaterale sporen, coherente beleidsequivalentie tussen de twee kanalen en een zekere sequencing waarbij resultaten uit bilaterale onderhandelingen worden geïntegreerd in multilaterale kaders, of andersom. Bilateraalmultilateraal benadrukt ook dat knelpunten en sensitiviteiten in één spoor soms beter kunnen worden aangepakt via het andere, waardoor politiek draagvlak en uitvoerbaarheid kunnen toenemen.

Toepassingsgebieden omvatten handel, veiligheid, klimaatbeleid en ontwikkeling. In handelsdomen kan een land bijvoorbeeld bilaterale handelsovereenkomsten sluiten met een partner terwijl men tegelijk de multilaterale handelsregels van een mondiale instelling ondersteunt. In veiligheids- en milieukwesties worden vaak bilaterale onderhandelingen gevoerd die aansluiten bij multilaterale verdragen en regimes, zodat nationale belangen worden verweven met collectieve normen.

Voordelen zijn onder meer flexibiliteit, technocratische efficiëntie en betere realisering van normen. Uitdagingen omvatten complexiteit, coördinatieproblemen tussen sporen en het risico dat bilaterale deals de multilaterale processen ondermijnen of conversies naar minder transparante praktijken bevorderen.