bijwoorden

Bijwoorden, in het Nederlands ook adverbia genoemd, zijn woorden die een werkwoord, een bijvoeglijk naamwoord, een ander bijwoord of een hele zin kunnen modificeren. Ze geven informatie over hoe, wanneer, waar of in welke mate iets gebeurt en beantwoorden vaak vragen als hoe, wanneer, waar, hoe vaak of in welke mate.

Bijwoorden kunnen aangeven op welke manier iets gebeurt (mijn vriend praat duidelijk), wanneer iets gebeurt (we vertrekken morgen), waar iets gebeurt (ze woont hier), of in welke mate (ze is erg moe). Andere veelvoorkomende functies zijn aanduiding van frequentie (vaak, soms, nooit), tijds- en plaatsaanduidingen (nu, gisteren, hier, daar) en ontkenning (niet, nooit).

Vorm en ontwikkeling: veel bijwoorden zijn onveranderlijk en bestaan uit woorden die zowel als bijwoord als andere categorie kunnen fungeren, zoals snel, langzaam, hier, nu, altijd, nooit. Sommige bijwoorden hebben verbuiging in vergelijking en trappen van graad, bijvoorbeeld sneller en snelst, of beter en best in sommige constructies. Bijwoorden van graad kunnen ook versterkingen gebruiken zoals zeer, erg, enorm, of te en zo.

Zinsbouw: bijwoorden kunnen op meerdere plaatsen in de zin voorkomen. Ze staan vaak vlak achter het onderwerp en het finite werkwoord, maar tijd- en plaatsbijwoorden kunnen ook vooraan de zin staan voor nadruk: Morgen ga ik naar huis. Ze kunnen ook aan het einde van de zin staan, afhankelijk van wat benadrukt wordt.

Zie ook: syntaxis van bijwoorden, opstelschikking in bijzinnen, en vergelijking van bijwoorden.