bijnaongeval

Een bijnaongeval is een gebeurtenis waarin potentieel letsel of schade aanwezig is, maar niemand gewond raakt en er geen schade ontstaat. Het element van potentieel gevaar is cruciaal: het gaat om wat had kunnen gebeuren onder dezelfde omstandigheden. Bijna-ongelukken worden beschouwd als waarschuwingstekens die aangeven waar het veiligheidsbeleid verbeterd kan worden.

Voorbeelden komen voor in diverse sectoren zoals bouw, industrie, transport en zorg. Voorbeelden zijn een vallend voorwerp dat net op tijd wordt opgevangen, een machine die net stilvalt voordat iemand de installatie benadert, of een voertuig dat net niet tegen een obstakel botst doordat de bestuurder op tijd remt. Dergelijke gebeurtenissen geven inzicht in aanwezige risico’s en de kans op herhaling.

Het registreren en analyseren van bijnaongevallen is belangrijk om lessen te trekken en herhaling te voorkomen. Organisaties gebruiken meldsystemen waarin medewerkers zonder angst voor repercussies kunnen rapporteren. Een eerste beoordeling, oorzaakanalyse en gerichte corrigerende maatregelen volgen meestal uit de rapportage. De lessen worden gedeeld en vertaald in verbeteringen zoals training, aanpassing van procedures, technische aanpassing of verbeterde communicatie.

In de Nederlandse arbeidsveiligheid wordt bijnaongeval als bouwsteen gezien voor preventie. Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving en stimuleren een cultuur waarin signalen tijdig worden gemeld en geanalyseerd. Een proactieve aanpak helpt trends te identificeren en toekomstige ongevallen te voorkomen.