bezittelijke

Bezittelijke is een term uit het Nederlands die verwijst naar vormen die bezit uitdrukken. In de grammatica wordt hiermee onderscheid gemaakt tussen bezittelijke bijvoeglijke naamwoorden en bezittelijke voornaamwoorden, die beide een relatie van bezit aangeven maar in verschillende grammaticale functies voorkomen.

Bezichtelijke bijvoeglijke naamwoorden (bezittelijke determiners) geven bezit aan naast een zelfstandig naamwoord. Ze stemt af op de persoon en het getal van de bezitter en staan voor het zelfstandig naamwoord. Voorbeelden zijn mijn, jouw, uw, zijn, haar, ons, jullie en hun. Voorbeelden: mijn huis, jouw auto, haar tas, ons gezin. Een belangrijk verschil is dat deze vorm altijd een zelfstandig naamwoord volgt en het bezit aangeeft.

Bezichtelijke voornaamwoorden (bezittelijke pronomen) functioneren als zelfstandige woorden en kunnen een zelfstandig naamwoord vervangen. Ze komen na een bepaald lidwoord of als zelfstandig stuk woord voor, afhankelijk van de context. Voorbeelden zijn de mijne, de jouwe, de zijne, de hare, het onze, de jullie, de hunne. Men zegt bijvoorbeeld: Dit boek is van mij, maar ook: Dit boek is het mijne. Een onderscheid is dat bezittelijke voornaamwoorden vaak in combinatie met een bepaald lidwoord worden gebruikt.

Andere noties: in het Nederlands kunnen sommige bezittelijke vormen ook als persoonlijk voornaamwoord voorkomen (bijv. haar kan zowel possessief determinative als persoonlijk voornaamwoord zijn). Het begrip bezittelijke verwant aan bezit wordt breed toegepast in taalkunde en analyse van woordklanken en zinsbouw.