bewijsopdrachten

Bewijsopdrachten zijn bevelen die een rechter in civiele procedures kan geven aan een partij om bepaald bewijs te leveren of bepaalde handelingen te verrichten die als bewijs kunnen dienen. Het doel is de feitelijke gang van zaken in beeld te brengen en zo de rechter in staat te stellen een juiste beslissing te nemen. Een bewijsopdracht kan betrekking hebben op het overleggen van documenten (zoals contracten, e-mails of administratieve boekingen), het doen van aangifte of informatieverstrekking, of het laten verrichten van een getuigenverklaring of een onderzoeks- of expertbeoordeling.

De praktijk kenmerkt zich door een schriftelijke opdracht met duidelijke omschrijving van wat geleverd moet worden, in welke vorm en binnen welke termijn, en met vermelding van de consequenties bij niet-naleving. Het niet naleven van een bewijsopdracht kan leiden tot sancties, zoals het geheugensteuntje dat het rechtsoverleg bepaalde feiten in de tegenpartij wordt toegeschreven (in de vorm van een verweer tegen bewijslast of in de kostenverdeling). Een bewijsopdracht kan worden aangepast of verzet wanneer deze onevenredig belastend is of als de gevraagde informatie vertrouwelijk is.

In combinatie met andere bewijsmiddelen (getuigenverklaringen, documenten, en expertverslagen) vormt de bewijsopdracht een instrument om de bewijslast doelgericht te verdelen en het proces betaalbaar en efficiënt te houden. Hoewel de term vooral in de Nederlandse civiele praktijk wordt gebruikt, bestaan soortgelijke instrumenten in andere rechtsstelsels onder verschillende benamingen.