beleidsonderzoek

Beleidsonderzoek is onderzoek dat gericht is op het ondersteunen van beleidsvorming en besluitvorming. Het identificeert maatschappelijke problemen, analyseert beleidsopties en beoordeelt verwachte effecten, haalbaarheid en kosten van maatregelen. Het doel is op feitelijke gronden besluiten mogelijk te maken en onzekerheden te verkennen in samenspraak met bestuurders en betrokken partijen.

Het toepassingsgebied van beleidsonderzoek is breed en omvat het openbaar bestuur, regionale ontwikkeling, sociale zorg, economie, milieu en veiligheid. Het kan zowel op nationaal als op lokaal niveau plaatsvinden en is bedoeld om tijdige en verantwoorde beleidskeuzes mogelijk te maken.

De onderzoeksaanpak is meestal een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve methoden, zoals literatuuronderzoek, data-analyse, casestudies, vergelijkende studies, beleidsanalyse, stakeholdersanalyse, scenario- en simulatiemodellen, en kosten-baten- of multi-criteria analyses.

Het proces omvat probleemdefiniëring, formulering van onderzoeksvragen, ontwerp van de methode, data-verzameling en analyse, rapportage en beleidsaanbevelingen, en disseminatie aan relevante partijen. Leveringen bestaan vaak uit beleidsnota’s, adviezen, factsheets en dashboards.

Kwaliteits- en integriteitsaspecten zijn cruciaal: onafhankelijkheid, transparantie, validiteit en betrouwbaarheid, plus duidelijke vermelding van beperkingen. Beleidsonderzoek onderscheidt zich van evaluatie doordat het vaker gericht is op ontwerp en opties vooraf, terwijl evaluatie zich meer toelegt op resultaten achteraf.

Voorbeelden zijn analyses van belastingmaatregelen, evaluaties van openbaar vervoer-subsidies en verkennende studies naar regionale investeringsstrategieën.