behoeftegerelateerde

Behoeftegerelateerde is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat betekent dat iets betrekking heeft op of gebaseerd is op behoeften. Het wordt gebruikt om aan te geven dat kenmerken, beslissingen of financiering zijn afgestemd op de behoeften van individuen of groepen, in tegenstelling tot criteria die uitsluitend gebaseerd zijn op aanbod, budget of universele entitlements. De term is veel voorkomen in beleids- en overheidsverdeelsystemen en wordt toegepast in verschillende sectoren.

In de praktijk verschijnt de uitdrukking vooral in zorg en sociale zekerheid, maar ook in onderwijs en arbeid. Voorbeelden zijn zogenaamde behoeftegerelateerde zorg, waarbij de verleende zorg is afgeleid van de geconstateerde zorgbehoefte van een persoon, en behoeftegerelateerde financiering, waarbij middelen worden verdeeld op basis van de vastgesteld behoefteniveau. Ook termen als behoeftegerelateerde toelagen of toeslagen komen voor, waarin financiële steun afhankelijk is van de behoeften van de begunstigde.

Het begrip berust op een zorgvuldige behoeftenanalyse en planning, vaak via individuele assessments en scoringsystemen. Doel is om de toegang tot voorzieningen en de toewijzing van middelen eerlijker en doelgerichter te maken, met aandacht voor kwetsbare groepen en persoonsgerichte ondersteuning.

Kritiekpunten betreffen de uitvoerbaarheid en betrouwbaarheid van behoeftenbeoordelingen: subjectiviteit, variatie in meetinstrumenten en de administratieve last kunnen leiden tot onder- of overdiagnostisering van behoeften, privacyzorgen en mogelijke ongelijkheid in de uitvoering.

Zie ook: needs assessment, needs-based funding, persoongerichte zorg, selectieve toewijzing.