akrylaat

Akrylaat is een verzamelnaam voor esters van acrylic acid (CH2=CH-COOH) en hun polymeer- en copolymeervarianten. De term wordt gebruikt voor zowel de monomeren (acrylaten) als de polymeren daarvan (polyacrylaten). Voorbeelden van gangbare acrylaten als monomeer zijn methylacrylaat, ethylacrylaat en n-butylacrylaat. De chemische kern bevat een onverzadigde C=C-binding waarmee radicalaire polymerisatie mogelijk is, waardoor acrylaten veel worden toegepast in coatings, lijmen en kunststofmaterialen.

Productie vindt meestal plaats door esterificatie van acrylic acid met de gewenste alcohol, bijvoorbeeld methanol voor methylacrylaat of butanol voor n-butylacrylaat. Monomeren worden vaak geleverd met inhibitoren om polymeerstart te voorkomen vóór verwerking. Bij verhitting, UV-licht of aanwezigheid van radicalen polymeriseren acrylaten snel tot polyacrylaten.

Polymeren die uit acrylaatmonomeren ontstaan, worden polyacrylaten genoemd. Deze copolymeren en homopolymeren komen veel voor in coatings en bindmiddelen, kleefstoffen en kunststoftoepassingen. Een bekende gerelateerde kunststof is polymethyl methacrylaat (PMMA), afgeleid van methyl methacrylaat, en bekend als acrylglas.

Toepassingen omvatten hoogwaardige lakken en coatings met krasbestendigheid, lijmen en bindmiddelen voor textiel en papier, en diverse medische en cosmetische producten als additieven of stabilisatoren. Veiligheidsaspecten: acrylaten kunnen huid- en oogirritatie veroorzaken en sommige monomeren kunnen sensibiliseren. Vordering van polymerisatie wordt beheerst door inhibitoren en gecontroleerde verwerking.