afvalvermindering

Afvalvermindering is het streven om de hoeveelheid afval die ontstaat te voorkomen of te verminderen door maatregelen in ontwerp, productie en consumptie. Het richt zich op de gehele levenscyclus van producten en materialen en heeft als doel minder restafval, minder milieu-impact en efficiënter gebruik van grondstoffen.

Belangrijke werkvelden zijn ecodesign, verlengen van de productlevensduur, reparatie en refurbishing, hergebruik en het voorkomen van verspilling. Door producten zo te ontwerpen dat ze langer meegaan, reparabel zijn en gemakkelijk te demonteren, wordt restafval beperkt en kunnen grondstoffen vaker worden hergebruikt. Ook veranderingen in consumptiepatronen en het stimuleren van delen of huren dragen bij aan afvalvermindering.

Beleid en uitvoering berusten op de afvalhiërarchie en de voorkeursstrategie naast recyclage. Instrumenten omvatten regelgeving, producentenverantwoordelijkheid en stimulansen voor circulaire bedrijfsmodellen, evenals voorlichting aan burgers en bedrijven. In Nederland en in de Europese Unie staan doelstellingen voor afvalvermindering centraal in bredere circulaire-economieprogramma’s en nationale transitieplannen.

Metingen van voortgang omvatten indicatoren zoals afval per hoofd van de bevolking, het aandeel hergebruikt en gerecycled materiaal, en de efficiëntie van materiaalstromen. Gegevens over restafval, inzameling van afgedankte producten en levensduurberekeningen helpen bij het evalueren van effecten van interventies.

Uitdagingen liggen in veranderende consumptiepatronen en kosten, terwijl kansen bestaan uit innovatieve ontwerpmethoden, lokale repair- en deeleconomie en korte ketens. Voorbeelden zijn repaircafés, tweedehandsplatforms en leveranciers die producten als service leveren.