achterhaald

Achterhaald is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat betekent dat iets niet langer actueel of relevant is; het is voorbij gestelde of voorbijgestemde. Het kan verwijzen naar ideeën, methoden, technologie, mode, bronnen of informatie die zijn ingehaald door nieuwere ontwikkelingen of ontdekking.

Etymologie: het woord is samengesteld uit het voorvoegsel achter- en het werkwoord halen, met de betekenis dat iets achterop is geraakt door de vooruitgang. In gebruik suggereert het dat wat ooit bruikbaar of geloofwaardig was, nu door vernieuwing is achterhaald.

Usage en nuance: achterhaald wordt vaak in formele of neutrale taal gebruikt. Het kan een kritische toon dragen, maar is meestal niet persoonlijk beledigend. Het verschil met verouderd is subtiel: verouderd duidt simpelweg op ouder zijn, terwijl achterhaald aangeeft dat er specifieke nieuwere informatie, methoden of bewijzen bestaan die de oude positie hebben overtroffen. Achterhaald kan van toepassing zijn op theorieën, onderzoeksresultaten, technieken, praktijken en media.

Voorbeelden: een theorie is achterhaald door recente gegevens; de methode blijkt achterhaald te zijn na evaluatie met nieuwe instrumentation; het artikel bevat achterhaalde cijfers. In beleidsdiscussies kan worden gesteld dat een standpunt achterhaald is door nieuwe wetenschappelijke inzichten.

Zie ook: verouderd, vernieuwen, herziening van onderzoek.