Zuuranhydride

Zuuranhydride is een stof die ontstaat doordat een zuur water heeft verloren. In de organische chemie verwijst de term naar verbindingen die zijn gevormd door condensatie van twee carbonzuren met verlies van één watermolecuul, waardoor twee acylgroepen via een zuurstofatoom met elkaar verbonden zijn. De algemene structuur is (R-CO)2O, waarbij R-groepen verschillend kunnen zijn. Zuuranhydriden zijn doorgaans hoogreactief en dienen als reagentia in acyleringsreacties en andere afleiden van zuren.

Organische zuuranhydriden ontstaan door condensatie van twee zure moleculen. Bekende voorbeelden zijn acetaatanhydride en ftalaatanhydride. Acetaatanhydride wordt veel gebruikt als acetyleerreagens in organische synthese, terwijl ftalaatanhydride (ftaalzuuranhydride) een rol speelt in de productie van polyesters. Andere voorbeelden van organische zuuranhydriden bestaan uit diverse symmetrische en gemengde anhydriden die als reagentia dienen in verschillende acetylatie- en acyleringsreacties.

Inorganische zuuranhydriden bestaan uit niet-metaaloxiden die bij water zuren vormen. Voorbeelden zijn zwaveltrioxide (SO3), dat zwavelzuur vormt; fosfor(V)oxide (P4O10), dat fosorzuur vormt; en stikstofpentaoxide (N2O5), dat salpeterzuur vormt. Kooldioxide (CO2) wordt soms gezien als zuuranhydride van koolzuur (H2CO3).

Reactiviteit en toepassingen: zuuranhydriden reageren met water om zuren te vormen; met alcoholen leveren ze esters, met amines kunnen ze amides vormen. In de industrie en synthese worden ze gebruikt voor acetylering, polymerisatie en als reagentia bij de productie van chemische verbindingen en materialen. Veiligheidsaspecten zijn afhankelijk van de specifieke stof, maar doorgaans zijn ze corrosief en moeten ze droog en in afgesloten, geventileerde systemen worden opgeslagen.