Zandfilters

Zandfilters zijn een filtratiesysteem waarin water langs een bed van zand stroomt, zodat sedimenten en een deel van de verontreinigingen achterblijven. Het zandbed ligt meestal op een onderliggende laag grind en vormt samen met randen en in- en uitvoerkeringen een gesloten filtratiecircuit. Zandfilters worden toegepast in drinkwaterzuivering, zwembad- en zwemvijverbeheer, aquaria en kleinere afvalwaterbehandelingen. Ook in sommige rurale of ambachtelijke waterzuiveringsinstallaties komen zandfilters voor.

Hoe zandfilters werken varieert per type. Bij langzame zandfilters ontstaat op het zandbed een biologisch actieve laag, de schmutzdecke, die organische stof afbreekt en bijdraagt aan microbial removal. De filtratie verloopt dan voornamelijk via biologische processen naast mechanische retentie. Bij snelle zandfilters is de filtratie vooral fysisch, met hogere doorstromingen en regelmatige terugspoelingen om opgehoopt materiaal te verwijderen. In beide gevallen worden grotere deeltjes en veel colloïden achter het zand bedwongen; eventuele ziekteverwekkers worden in mindere mate verwijderd en de waterkwaliteit wordt vaak verder behandeld met aanvullende processen.

Ontwerp en onderhoud bestaan uit een geschikte zandkwaliteit en -grootte, een onderliggende grindlaag en een ruimte voor de terugspoeling. Backwash of terugspoeling reinigt het zandbed door omgekeerde stroming, waardoor ophopingen loskomen en verwijderd kunnen worden. Doorstroomsnelheden variëren van langzaam tot snel, afhankelijk van het filtratietype en de toepassing.

Voordelen van zandfilters zijn lage kosten, eenvoudige constructie en onderhoud, en effectieve verwijdering van troebelheid eneltjes. Nadelen zijn beperkte verwijdering van oplosbare chemicaliën, waardevermindering bij verzadiging en de behoefte aan regelmatig onderhoud en afvalwaterterugvoer.