Werknormen

Werknormen zijn normen of criteria die gelden voor werk en arbeidsprestaties. Ze geven aan wat als normaal, veilig en aanvaardbaar werk wordt beschouwd en kunnen afkomstig zijn uit verschillende bronnen, zoals overheidsregels, sectorale of landelijke collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) en interne bedrijfsvoorschriften. Sommige werknormen zijn bindend, zoals wettelijke vereisten en cao-afspraken; andere zijn richtlijnen die organisaties vrijwillig hanteren om kwaliteit en veiligheid te verbeteren.

Onderwerpen die onder werknormen vallen, omvatten arbeidsveiligheid en gezondheid, werktijden en rusttijden, pauzes, productiviteit en kwaliteitseisen, en de vereiste vaardigheden en opleiding. Ook het juiste gebruik van machines en werkmiddelen kan onder normen vallen. In cao’s kunnen loon- en arbeidsvoorwaarden als normen zijn geformuleerd; in de wetgeving zijn normen geregeld op het gebied van arbeidsomstandigheden en arbeidstijden.

Naleving van werknormen kan worden gecontroleerd door toezichthouders en via handhaving door vakbonden, werkgeversorganisaties en bedrijfsmanagement. Bedrijven stellen doorgaans eigen normen op om te zorgen voor consistente werkwijzen, veiligheid en efficiëntie en om aan te sluiten bij sectorale of nationale standaarden.

Het begrip dient als brug tussen wettelijke verplichtingen, industriestandaarden en arbeidsrelaties. Het helpt bij het harmoniseren van verwachtingen tussen werkgevers en werknemers en bij het bevorderen van veiligheid, kwaliteit en arbeidskwaliteit in de werkomgeving.