Waterpollinatie

Waterpollinatie, ook wel hydrophilie genoemd, is een vorm van bestuiving waarbij water de belangrijkste transportdrager is voor stuifmeel. Ze komt vooral voor bij aquatische planten of bij planten met bloemen die onder water of vlak bij het wateroppervlak groeien. Daarbij worden stuifmeelkorrels via waterstromen van de meeldraden naar de receptieve stigma’s gebracht, zodat bevruchting kan plaatsvinden.

Er bestaan twee hoofdtypes: onderwaterhydrophilie en oppervlakhydrophilie. Bij onderwaterhydrophilie bevinden de bloemen zich meestal onder water en wordt het stuifmeel door de waterkolom verplaatst totdat het een stigma bereikt dat ook onder water ligt. Bij oppervlakhydrophilie ontmoet het stuifmeel het stigma aan of nabij het wateroppervlak, vaak via drijvende of aan het oppervlak klemmende pollen.

Aanpassingen aan waterpollinatie zijn onder meer pollen die extreem licht of drijvend zijn, of die een gelatineuze of mucilagineuze omhulling bezitten; het stigma kan aangepast zijn om in water opgeloste fracties efficiënt op te vangen.

Voorkomende taxa: hydrophilie komt voor bij verscheidene aquatische planten, met klassieke voorbeelden als Vallisneria en Potamogeton. Het is relatief zeldzaam onder angiospermen en vertoont convergente evolutie in verschillende afdelingen.

Ecologie en evolutie: waterpollinatie is vaak minder efficiënt dan insectenpollinatie en hangt sterk af van waterkwaliteit en hydrodynamiek. Het biedt een polinisatiemechanisme in habitats waar bestuivers beperkt zijn.

Risico’s en conservatie: vervuiling, dammen en veranderingen in stroming kunnen de kansen op succesvolle bestuiving verminderen.