Volumevermindering

Volumevermindering is de afname van het volume van een materiaal, voorwerp of weefsel. Het resultaat is een kleinere ruimte en vaak gewijzigde eigenschappen. Het begrip komt in diverse vakgebieden voor, van geotechniek en materialenkunde tot geneeskunde.

Oorzaken en mechanismen omvatten uitdroging en verdamping van vocht uit poreuze materialen, temperatuursafname die krimp veroorzaakt, chemische reacties die volume veranderen, biologische processen zoals weefselatrofie, en mechanische compressie onder belasting. Elk van deze factoren kan leiden tot een blijvende of tijdelijke afname van volume, met mogelijk ontstane scheuren, vervorming of verlies aan materialeigenschappen.

Metingen verlopen via volumetrische vervorming, vaak uitgedrukt als deltaV/V0 of als percentage. Methoden omvatten waterverplaatsing voor vaste objecten, en beeldvormingstechnieken zoals CT, MRI en 3D-scanmethoden om volumeverlies in materialen, constructies of weefsels kwantificeerbaar te maken.

Toepassingen en voorbeelden: in de geotechniek kan volumevermindering leiden tot bodemdaling en aardverschuiving bij watertapping; in de bouwkunde is krimp van cement en beton een belangrijke overweging bij constructies; in de geneeskunde wordt volumevermindering gebruikt om atrofie van hersenen of spieren te beschrijven, wat klinisch relevant kan zijn voor diagnose en monitoring.

Gevolgen kunnen bestaan uit structurele vervorming, verminderde sterkte of elasticiteit, en bij biologische weefsels functionele achteruitgang. Het begrip helpt bij risicobeoordeling, ontwerp en klinische planning waar volumewisselingen een rol spelen.