Vloeistofvervanging

Vloeistofvervanging betreft het proces waarbij vocht en elektrolyten die door illness, diarree, braken, bloedverlies of andere oorzaken verloren zijn gegaan, worden aangevuld om de circulatie en de celfuncties te herstellen of te behouden. Het doel is het verbeteren van weefselperfusie, zuurtegraad en osmotische balans.

Er zijn twee hoofdbenaderingen: orale rehydratie en intraveneuze vloeistoftoediening. Orale rehydratie-oplossingen (ORS) worden vaak toegepast bij milde tot matige dehydratie en diarreetoestanden, terwijl bij ernstige dehydratie of tekenen van hypovolemie intraveneuze vloeistoffen nodig zijn. Veelgebruikte intraveneuze vloeistoffen zijn isotone crystalloïde oplossingen zoals 0,9% natriumchloride en Ringer’s lactaat; colloïde oplossingen komen in specifieke situaties voor.

Vloeistofvervanging kan worden onderscheiden in onderhoudsbehoefte, defeicit en vervangen verlies. Onderhoudsloten zijn de dagelijkse behoeften aan vocht en elektrolyten; defeicit ontstaat door tijdelijk tekort bij acuut verlies; vervangen betreft het herstellen van eerder verlies. De toedieningssnelheid en –volume worden afgestemd op de klinische toestand en monitoring.

Monitoring en veiligheid staan centraal: regelmatig meten van vitale functies, urineproductie, gewicht, elektrolyten en bloedglucose; klinische beoordeling van vochtbalans en tekenen van zowel ondervulling als overvulling. Complicaties zijn onder meer vochtoverschot (hypervolemie), elektrolytstoornissen en acidose/alkalose. Doel van behandeling is stabilisatie van de circulatie, correctie van elektrolyten en behoud van orgaanfunctie.