Urinetoetsen

Urinetoetsen zijn laboratoriumtesten waarbij een urinemonster wordt onderzocht om de gezondheid van nieren en urinewegen te beoordelen, metabole en leverfunctie te evalueren en afwijkingen zoals infecties, diabetes of zwangerschap op te sporen. Ze worden veel toegepast bij routinematige controles, bij patiënten met klachten over urinewegen, en bij het monitoren van ziekten.

De meest gebruikte methode is de urinalyse met dipstick. Een reactieve strook wordt in de urine gedoopt en kleurt bij verschillende parameters. Veelvoorkomende meetwaarden zijn pH, specific gravity (ofwel droogtetractie), eiwit, glucose, ketonen, bilirubine, urobilinogeen, leukocytesterase, nitriet en bloed. Daarnaast kan microscopisch onderzoek van het urine sediment afwijkingen aantonen, zoals kristallen, erytrocyten of leukocyten. Voor ziekteverwerking kan ook een urinekweek worden uitgevoerd om bacteriën te identificeren en antibioticaresistentie vast te stellen.

Andere belangrijke urineonderzoeken zijn de 24-uurs urineverzameling, die wordt gebruikt om de totale uitscheiding van eiwit, creatinine of andere stoffen te berekenen, en hCG-testen in urine om zwangerschap vast te stellen. Urine kunnen ook worden getest op drugs bij verhoopte middelenmisbruik.

Monsterverzameling en -opvang: een spot- of random monster is gebruikelijk voor urinalyse, meestal clean-catch (middelsteurine) om contaminatie te verminderen. Een eerste ochtendmonster kan betrouwbaarder zijn voor bepaalde parameters. Voor sommige onderzoeken kan katheterisatie nodig zijn. Voor 24-uurs collecties geldt aparte procedure en koeling tot analyse.

Resultaten dienen altijd in de klinische context te worden geïnterpreteerd, aangezien factoren zoals medicatie, voeding en patiëntverzorging de uitkomsten kunnen beïnvloeden.