Tynki

Tynki are plaster coatings applied to walls and ceilings to provide a protective,Tynki are plaster coatings applied to walls and ceilings to provide a protective, decorative layer. They are used on interior and exterior surfaces and can serve as a finished surface or as a base for paint and decorative treatments. Tynki help regulate moisture, improve thermal mass, and hide rough substrates such as masonry, concrete, or wood.

Rodzaje tynków

Tynki dzielą się przede wszystkim według składników. Tynk wapienny (tynk lime) jest tradycyjny i charakteryzuje się wysoką paroprzepuszczalnością i elastycznością. Tynk cementowy (tynk cementowy) jest mocny i wodoodporny, lecz mniej przepuszczalny dla pary. Tynk cementowo-wapienny łączy właściwości obu składników. W wnętrzach często stosuje się tynki gipsowe (tynk gipsowy), które dają gładkie wykończenie, ale są mniej odporne na wilgoć i nie nadają się na elewacje. W praktyce stosuje się także tynki mineralne oraz nowoczesne tynki syntetyczne (np. akrylowe, silikonowe), używane głównie na zewnątrz i w miejscach narażonych na czynniki atmosferyczne.

Aplikacja i wykończenie

Przy przygotowaniu podłoża usuwa się luźne warstwy, zwilża powierznię i stosuje się gruntowanie, aby zapewnić dobrą przyczepność. Tynki zwykle nakłada się w kilku warstwach: warstwa zarysowana (warstwa podkładowa), warstwa wypełniająca i warstwa wykończeniowa. Czas schnięcia zależy od składu i warunków, takich jak temperatura i wilgotność.

Zastosowania i właściwości

Tynki stosuje się na elewacjach i w wnętrzach. Właściwości zależą od typu: tynki wapienne i cementowo-wapienne są często paroprzepuszczalne i trwałe, podczas gdy tynki gipsowe oferują gładkie wykończenie w suchych pomieszczeniach. Tynki umożliwiają tworzenie różnorodnych faktur i efektów dekoracyjnych.

Historia i znaczenie

Tynki mają długą historię w architekturze europejskiej, od tradycyjnych wapiennych okładów po nowoczesne systemy mineralne i syntetyczne. W Polsce tynki od wieków stanowiły podstawowy sposób wykończenia zarówno budynków mieszkalnych, jak i użyteczności publicznej.