Toepassingenlandschap

Toepassingenlandschap is het geheel van softwaretoepassingen en hun onderlinge relaties waaruit het ICT-landschap van een organisatie bestaat. Het omvat zowel bedrijfsapplicaties als ondersteunende systemen, de benodigde data, interfaces en de infrastructuur waarmee ze draaien. Het doel is inzicht te krijgen in welke systemen er bestaan, hoe ze met elkaar communiceren, welke data wordt uitgewisseld en welke afhankelijkheden aanwezig zijn.

Een toepassingslandschap bevat vaak componenten zoals ERP-, CRM- en HR-systemen, datawarehouses en analytics-tools, maatwerkapplicaties, middleware en integratieplatforms, en zowel on-premise als cloudgebaseerde diensten. De samenhang wordt vaak zichtbaar gemaakt in een architectuurlaag met presentatielaag, bedrijfslogica en dataopslag, plus een integratielaag voor interfaces en API's.

Beheer en governance richten zich op het beheren van de applicatieportfolio, levenscyclusmanagement, standaardisatie, interoperabiliteit en beveiligings- en nalevingsaspecten. Praktische activiteiten omvatten verantwoording over kosten, verouderde systemen afbouwen, migraties naar modernere platforms, en het waarborgen van datagovernance.

In moderne omgevingen is het toepassingslandschap vaak hybride en cloudgebaseerd. Patronen zoals API-first, servicegeoriënteerde architectuur (SOA), microservices en managed services spelen een rol. Het landschap wordt regelmatig geanalyseerd met behulp van Application Portfolio Management (APM) en referentiearchitecturen om duplicatie te verminderen en de uitwisseling van gegevens te verbeteren.

Uitdagingen zijn onder meer complexiteit van afhankelijkheden, migratiekosten, beveiliging en compliance, datakwaliteit en vendorlock-in. Een goed beheerd toepassingslandschap ondersteunt besluitvorming, kostenbeheersing en wendbaarheid bij veranderende bedrijfsdoelstellingen.

Gerelateerde concepten zijn enterprise architecture, IT-landschap en technologische sturing. In de praktijk is het doel een overzichtelijk, samenhangend en aanpasbaar geheel dat de bedrijfsprocessen ondersteunt.