Tikvertraging

Tikvertraging is de vertraging tussen een periodiek kloksignaal (een tick) en de uitvoering van een gebeurtenis die op die tick zou moeten volgen. Het begrip komt voor in real-time systemen, embedded toepassingen en multimedia‑processen waar tijdsordering cruciaal is. Een gerelateerd begrip is jitter, de variatie in tijd tussen opeenvolgende ticks en acties.

Oorzaken van tikvertraging zijn onder meer belasting van de CPU, contextwisselingen tussen processen, onderbrekingen en interrupts, de lengte van interrupt service routines, garbage collection in managed talen, energiebesparingsstanden en een beperkte timer-resolutie. Daarnaast kunnen virtuele omgevingen en multi-core scheduling bijdragen aan variatie in tijdstippen waarop acties plaatsvinden.

Meten van tikvertraging gebeurt door het opnemen van tijdstippen van ticks en de bijbehorende acties en het berekenen van latency en jitter. Hiervoor worden tools en benaderingen gebruikt zoals performance‑profiling, tracing (bijv. ftrace of perf), logboeken van tijdstippen en hardware-timers die een hoge resolutie bieden.

Gevolgen van significante tikvertraging kunnen de naleving van real-time deadlines ondermijnen, leiden tot uitloop of verspilling van frames in multimedia en tot slechtere synchronisatie tussen systemen. In netwerken en besturingssystemen kan vertraging de overall respons beïnvloeden en gebruikerservaring negatief beïnvloeden.

Mitigatie vereist vaak een combinatie van strategieën: het gebruik van real-time besturingssystemen, een tickless kernel waar mogelijk, hoge-resolutie timers, CPU‑isolatie en toewijzing van interrupts aan specifieke cores, gerichte prioriteitsplanning en het vermijden van zware taken tijdens kritieke periodes. Hardwarematige timers of dedicated timer-peripherals kunnen eveneens helpen voor deterministische prestaties.

Zie ook: jitter, latency, real-time computing.