Subductiegebieden

Subductiegebieden zijn regio’s waar één tectonische plaat onder een andere in de mantel wegzinkt. Ze ontstaan bij convergente plaatgrenzen, meestal wanneer oceaanbodem onder een andere oceaanplaat of onder een continentale plaat zakt. Door subductie verdwijnt oud oceanische lithosfeer in de mantel, wat een sleutelrol speelt in de langetermijn voorraden van gesteente en in de geologische activiteit langs deze grenzen.

Tijdens het subduceren ontstaan onder andere diepzeetroggen, fore-arc-gebieden en een accretierende of werdende rand tussen de platen. De dalende plaat ondergaat hydrothermale en metabole processen, waardoor water en andere vluchtige stoffen vrijkomen in de mantel. Dit verlaagt het smeltenpunt van het mantelgesteente in de mantelwedge en stimuleert magmavorming, wat leidt tot vulkanisme op de bovenliggende plaat. De beweging veroorzaakt een reeks aardbevingen langs de slab (Wadati-Benioff-zon) en langs de interface tussen de platen, waaronder megathrustaardbevingen. Soms ontstaan ook back-arc-bekkens achter de vulkanische arc.

Globaal spelen subductiegebieden een centrale rol in de geologie van de aarde. Ze komen vooral voor langs de randen van de Grote Oceaan (het Ring van Vuur) en langs de Andes, Japan, Indonesië en de Aleoeten. Subductie is essentieel voor de recycling van oceaanbodem en speelt een belangrijke rol bij orogenese, vulkanisme en het aardse klimaat door langlopende geologische processen en episoden van vulkanische activiteit. Ze blijven ook een belangrijke bron van aardbevingen en tsunami’s, wat ze tot een belangrijk onderwerp van seismologisch onderzoek maakt.