Standaardtaalterm

Standaardtaalterm is een term uit de taalkunde die verwijst naar de aanduiding die wordt gebruikt voor de standaardtaalvariant van een taal. Het gaat om een label dat een formele, gecodificeerde vorm van de taal aanduidt, los van regionale dialecten, tussentaal of informele registers. De term onderscheidt de standaardtaal als referentiepunt in onderwijs, beleid, media en officiële communicatie.

In het Nederlands zijn er verschillende gangbare standaardtaaltermen, zoals Standaardnederlands en Algemeen Nederlands. Welke term de voorkeur heeft, kan van land tot land verschillen en afhankelijk zijn van instellingen en tradities. Het concept van een standaardtaalterm is daarmee functioneel in de communicatie over taalnormen en in taalonderwijs, waar orthografie, grammatica en vocabulaire volgens een vastgestelde standaard worden onderwezen.

De standaardtaalterm fungeert als instrument voor taalplanning en beleid, en helpt bij het expliciteren van wat als “de standaard” wordt beschouwd in grondwetten, stijlregels en leerboeken. Tegelijkertijd onderstreept de term de relatie tussen de standaardtaal en andere taalsegmenten zoals dialecten en regionale varianten, die in sociolinguïstisch onderzoek aandacht krijgen.

Beschouwing: de invulling van wat als standaard geldt, is niet uniform en kan evolueren door maatschappelijke veranderingen en technologische ontwikkelingen. Betrokkenen streven vaak naar duidelijkheid en consistentie in officiële communicatie, terwijl critici wijzen op de dynamiek en variabiliteit van taalgebruik.

Zie ook: Standard Dutch, Algemeen Nederlands, Standaardnederlands, Dialect, Tussentaal, Taalbeleid.