Spanningsaccenten

Spanningsaccenten is een term die in de fonetiek en orthografie wordt gebruikt om aanduidingen van articulatoire spanning of klemtoon in een syllabe aan te geven. Ze verwijzen naar de manier waarop sommige talen of leerinstrumenten de prominente syllabe markeren door middel van spraakkundige markeringen. In geschreven vorm kunnen spanningsaccenten worden weergegeven als diakritische tekens boven of in de stam van een lettergreep (bijvoorbeeld acute, grave of circumflex), of als speciale notaties zoals klemtoontekens vóór een syllabe. In fonetische analyse dienen spanningsaccenten als hulpmiddel om de plaats van klemtoon (primary, secondary) en de bijbehorende spraakkwaliteiten aan te geven.

Verschijning en variatie: Spanningsaccenten zijn geen universeel gestandaardiseerd systeem. Sommige talen markeren klemtoon in orthografie, andere in dictionaries of didactische materialen met diakritische tekens of hoofdletters. In de linguistische analyse kunnen spanningsaccenten ook conceptueel worden gebruikt om de relatie tussen stress, toon en vowel quality aan te geven, zonder dat er een specifieke schrijfvorm bestaat.

Functie: Ze helpen bij het leren van uitspraak en bij lexicale differentiatie tussen woorden met verschillende klemtoonpatronen. Ze bieden een visuele indicatie van waar de spanning in een woord ligt, wat bij kopiëren, citaten en taalonderwijs handig kan zijn.

Zie ook: klemtoon, toon, intonatie, diacritische tekens, orthografie.