Slaaprijtuigen

Slaaprijtuigen zijn treinenwagons die speciaal zijn ingericht voor overnachtend vervoer. Ze bieden reizigers slaapgelegenheid tijdens lange reizen, meestal in privécompartimenten of in open slaapruimten met stapelbedden. In tegenstelling tot gewone zitwagons zijn slaaprijtuigen voorzien van bedden, lakens, kussens en vaak gordijnen of schuifdeuren voor privacy. Het concept ontwikkelde zich in de 19e eeuw en bereikte in de 20e eeuw een breed gebruik op langeafstand- en grensoverschrijdende routes.

Typen slaaprijtuigen: privé-slaapcompartimenten voor twee tot vier personen met afsluitbare deuren; couchettes, open slaapcabines met stapelbedden voor meerdere reizigers; en modernere wagons met één- of tweepersoonscabines die soms een eigen wasgelegenheid of douche hebben. Sommige wagens beschikken over gemeenschappelijke sanitaire voorzieningen, en sommige modellen bieden ook een klein restaurant- of galleygedeelte.

Operationeel gebruik: slaaprijtuigen maken doorgaans deel uit van nacht- of langeafstandstreinen en verbinden steden gedurende de nacht. In veel landen nam het aantal slaaprijtuigen af na de opkomst van hogesnelheid- en snelle dagtreinen, maar sommige netwerken hebben de afgelopen jaren een heropleving gezien onder de noemer nacht- of sleeper-trains, met voorbeelden in Europa zoals internationale nachtreinen.

Eigenschappen en comfort: slaaprijtuigen zijn uitgerust met lees- en sfeerverlichting, beddengoed en linnengoed, en bieden privacy door deuren of gordijnen. Reizigers worden beddengoed en linnengoed vaak verschoond tussen ritten; de wagons variëren in voorzieningen van gedeelde tot privéfaciliteiten zoals een eigen badkamer of douche en soms een restauratie- of eetgelegenheid.