Rollbackplannen

Rollbackplannen zijn vooraf vastgestelde procedures die gericht zijn op het terugdraaien van een wijziging in een IT-systeem, applicatie of dataomgeving naar een eerder stabiele toestand wanneer een change faalt, onverwachte bijwerkingen vertoont of operationele doelstellingen niet bereikt worden. Het doel is downtime en gegevensverlies te minimaliseren en de continuïteit van diensten te waarborgen.

Rollbackplannen worden toegepast bij software- en infrastructuurwijzigingen, data-migraties en andere significante veranderingen. Ze verklaren onder welke omstandigheden een terugzet nodig is, welke uitwijk- of herstelpunten gelden, en welke stappen en rollen vereist zijn om snel te kunnen handelen. Ze bevatten ook criteria voor aktivering, rollback- testen en validatie om de integriteit van systemen en data te bewaken.

Belangrijke elementen van een rollbackplan zijn: de gewenste uitgangssituatie, de criteria voor activering, de concrete stappen voor uitvoering, rollen en verantwoordelijkheden, communicatieprocedures, afhankelijkheden en sequence van acties, back-ups en versiebeheer, en de validatie na terugzet. Typen rollback omvatten tijdgebonden rollback, database-transactionele rollback, en herroutering van verkeer via technieken als feature toggles, canary- of blue-green deployments.

Het proces verloopt meestal binnen het bredere change management-kader: vooraf plannen en testen, bij detections en monitoring falen activeren, uitvoering en terugkoppeling naar operationele teams, en een post-implementatie review. Belangrijke aandachtspunten zijn dat rollback snel en veilig moet kunnen, de data-integriteit behouden blijft, en de verandering onafhankelijk en reproduceerbaar kan worden teruggebracht.

Zie ook: disaster recovery, change management, incident management.