Restriktieve

Restriktieve is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat ‘beperkend’ of ‘tot een beperkt bereik behorend’ betekent. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iets strikte grenzen oplegt, de scope beperkt of cruciaal is voor de betekenis. De term komt veel voor in beleids- en wetgevingstalen, maar verschijnt ook in taalkunde en medische vakliteratuur. In het dagelijks taalgebruik kan men spreken van restriktieve maatregelen, restriktieve toelatingseisen of restriktieve interpretatie van een wet of regelgeving.

In beleids- en juridische contexten verwijst restriktief vaak naar een beleid of maatregel die de toegang of mogelijkheden beperkt. Voorbeelden zijn restriktieve immigratie- of migratiebeleid, restriktieve begrotingsregels en restriktieve regels omtrent toelating of vergunningverlening. In deze contexten wordt de term vaak gebruikt om de mate van strengheid of selectiviteit van het beleid te benadrukken.

In de taalkunde verwijst restriktieve (of restrictieve) relativieve bijzin naar een bijzin die noodzakelijke informatie levert om het antecedent te identificeren. Een restriktieve relatieve bijzin bepaalt nauwkeurig welk antecedent bedoeld is en wordt doorgaans niet na een komma afgebakend, in tegenstelling tot een niet-restriktieve bijzin die extra informatie biedt. Deze onderscheidingen zijn belangrijk voor de betekenis en leesrichting van een zin.

In medische en wetenschappelijke literatuur kan restriktief ook duiden op beperkingen in fysiologie of ontwikkeling, zoals restriktieve longziekten of restriktieve groeipatronen, waar de focus ligt op het beperken van capaciteit of omvang.