Redeneringsclausules

Redeneringsclausules is een term die vooral in de Nederlandse linguïstiek en in juridisch/administratief schrijven wordt gebruikt om clausules aan te duiden die een reden of gevolg in een tekst expliciet maken. Het gaat om zinsdelen die een conclusie koppelen aan de onderliggende premissen of het argument ondersteunen.

Functie en toepassing

Redeneringsclausules dienen om transparantie en verantwoording mogelijk te maken. In juridische documenten en contracten worden ze gebruikt om de beweegredenen voor een besluit of bepaling uit te leggen, bijvoorbeeld waarom een bepaling geldt ofštoe een bepaald gevolg wordt afgeleid. Ook in academische en beleidsmatige teksten helpen ze om argumentatie inzichtelijk te maken voor de lezer.

Taal- en structurele kenmerken

Deze clausules ontstaan vaak als bijzinconstructies die een oorzaak, motivering of gevolg expliciteren. Veelvoorkomende signaalwoorden zijn onder meer omdat, want, derhalve, daarom, dus, zodat en wanneer als voorwaarde. Redeneringsclausules kunnen causaliteit, justificatie of inferentie uitdrukken en kunnen al dan niet apart als zin staan of geïntegreerd zijn in een langere zin.

Voorbeelden

- De leverancier schort de dienst op, omdat de betaling niet is ontvangen. (oorzaak/reden)

- De overeenkomst blijft van kracht; derhalve hoeft geen aanvullende compensatie plaats te vinden. (conclusie/afleiding)

Verwant en gerelateerd

Ze hangen samen met argumentatie, justificatie en logische redenering. Een heldere redeneringsstructuur verhoogt de begrijpelijkheid en aansprakelijkheid van besluitvorming.

Zie ook: argumentatie, rechtvaardiging, causaliteit, logische redenering.