Productietijd

Productietijd is de tijdsduur die nodig is om een product of productonderdeel te vervaardigen, vanaf het begin van de eerste operatieve bewerking tot en met het einde van de laatste bewerking, inclusief verwerking, assemblage, tests en mogelijke kwaliteitscontroles. In sommige gevallen kunnen ook verpakking en inspectie hierbij inbegrepen raken.

Het begrip wordt vaak vergeleken met doorlooptijd (lead time). Doorlooptijd omvat de gehele tijd die nodig is om een product van bestelling tot levering te maken, inclusief wachttijden, transport en opslag tussen bewerkingen. De productietijd daarentegen beschrijft primair de feitelijke verwerkingsduur in de fabriekslijn.

Meting en berekening: productietijd kan worden vastgesteld met tijdmetingen van de productievolgorde, tijdstudies of systemen voor arbeidsmeting (zoals MTM of MOST). Voor een batchproductie is de productietijd per eenheid afhankelijk van de totale verwerkingstijd van alle bewerkingen, plus eventuele kwaliteitscontroles, gedeeld door de batchgrootte, en rekening houdend met setup- of changeover-tijden die meestal voor de batch gelden.

Factoren die productietijd beïnvloeden zijn onder meer beschikbaarheid van machines en personeel, stilstand door onderhoud of storingen, setup en changeover-tijden, productvariatie, kwaliteitscontroles en transport tussen bewerkingen. Een langere setup- of changeover-tijd kan de productietijd per eenheid verhogen bij kleine batches.

Verbetering gebeurt vaak via lean-principes en procesoptimalisatie, bijvoorbeeld door SMED (Single-Minute Changeover) om de setup-tijden te verkorten, standaardisatie van arbeid en onderdelen, modularisatie en automatisering waar passend. Doel is om de feitelijke verwerkingsduur te reduceren en variatie te beheersen zonder kwaliteitsverlies.