Pijpdiameter

Pijpdiameter is de afstand van de ene kant van een pijp naar de andere, gemeten langs het middelpunt. In vloeistoftechniek wordt meestal uitgegaan van de innerlijke diameter (ID), omdat die de vrije doorsnede bepaalt waarlangs vloeistof stroomt. De buitendiameter (OD) is van belang voor montage en de mechanische eigenschappen van de pijp. Bij veel systemen wordt ook gesproken van nominale diameters: DN (Europa) of NPS (VS), die een maatbenaming geven, maar geen exacte ID of OD.

Maatvoering en standaarden kunnen per regio verschillen. DN staat in millimeters en NPS in inches; de daadwerkelijke ID en OD hangen af van materiaal en wanddikte. Voor metalen pijpen bepalen wanddiktes, vaak aangegeven volgens normen zoals Schedule 40/80, de ID, terwijl bij kunststoffen vaak SDR-waardes of andere tabellen worden gehanteerd. Het begrip nominale diameter impliceert vaak een benadering en geen exacte maat.

Invloed op hydrauliek: de doorsnede A is π/4 × D^2, met D als ID voor stroming. Een kleine wijziging in diameter veroorzaakt een grote verandering in doorstroomcapaciteit en drukval. De diameter beïnvloed de volumestroom Q bij een gegeven vloeistofsnelheid en heeft daarmee directe implicaties voor capaciteit, drukbeheer en compatible fittings.

Standaarden en specificaties: dimensionale tabellen en normen zoals ISO, DIN, ASME B31.3 en ANSI/ASME voor pijp- en fittingmaten leveren de referenties voor ID, OD en nominale diameters per materiaal en wanddikte. Keuze van diameter moet rekening houden met toepassing, temperatuurbestendigheid, drukklasse en installatieomstandigheden.