Persoonsdata

Persoonsdata is informatie die rechtstreeks of indirect betrekking heeft op een geïdentificeerd of identificeerbaar natuurlijk persoon (de betrokkene). Het omvat gewone gegevens zoals naam, adres en geboortedatum, maar ook online identificatoren zoals IP-adressen, cookies en profielen. Ook afgeleide informatie die gebruikt kan worden om iemands identiteit of kenmerken te achterhalen, valt hieronder. Het begrip vormt de kern van privacywetgeving en dataprotectie.

Persoonsdata kan onder gewone en bijzondere categorieën vallen. Gewone persoonsdata omvatten bijvoorbeeld contactgegevens en demografische kenmerken; bijzondere categorieën omvatten gezondheidsgegevens, biometrische gegevens, ras of etniciteit, politieke overtuigingen of strafrechtelijke informatie. Voor verwerking van bijzondere categorieën geldt strengere beveiliging en vaak expliciete toestemming of een specifieke wettelijke basis.

De verwerking van persoonsdata valt onder wetten zoals de AVG (Europese verordening) en de Nederlandse Uitvoeringswet AVG. Deze regels vereisen een rechtsgrondslag voor verwerking (toestemming, contractuele noodzaak, wettelijke verplichting, vitale belangen, openbaar taak of gerechtvaardigd belang), doelbinding en gegevensminimalisatie, en transparantie. Betrokkenen hebben rechten zoals inzage, rectificatie, wissing, beperking van verwerking, dataportabiliteit, bezwaar en bescherming tegen geautomatiseerde besluitvorming. Organisaties functioneren als verwerkingsverantwoordelijken of verwerkers, kunnen een functionaris voor gegevensbescherming aanwijzen en moeten melding doen van ernstige datalekken aan de toezichthouder en de betrokkene.

Bescherming van persoonsdata vereist technische en organisatorische maatregelen zoals toegangscontrole, encryptie, pseudonimisering en een beveiligingsbeleid. Transparantie met duidelijke privacyverklaringen, bewaartermijnen en toestemmingsprocessen is essentieel. Principes zoals privacy by design en privacy by default helpen risico's te beperken bij het ontwerpen en inzetten van systemen en processen die persoonsdata verwerken.