Opdriften

Opdriften is een term die in het Nederlands op verschillende gebieden wordt gebruikt om de opwaartse kracht of verhoging van een oppervlak te beschrijven. In de natuurkunde verwijst opdrift meestal naar de opwaartse kracht die een vloeistof of gas uitoefent op een ondergedompeld voorwerp, waardoor dit voorwerp kan drijven. In een bredere zin kan ook worden gesproken over de opdrift van land of kustranden door geologische processen.

In de natuurkunde en techniek is opdrift het gevolg van Archimedesprincipe. De opdriftkracht die op een voorwerp in een vloeistof werkt, is gelijk aan het gewicht van de verplaatste vloeistof. Deze kracht werkt omhoog en blijft in evenwicht met de zwaartekracht wanneer het gewicht van het verplaatste volume gelijk is aan het gewicht van het voorwerp. Een voorwerp met een hogere dichtheid dan de vloeistof zinkt; bij gelijke dichtheid zweeft het bij neutrale opdrift.

Toepassingen van opdrift zijn onder meer het ontwerp en de werking van schepen, boten en onderwatersonderdelen. Een schip blijft drijven doordat zijn vorm en inwendige ballast de opdrift zodanig beheren dat het totale gewicht lager is dan het gewicht van de verplaatste vloeistof. Ook bij funderingen en offshore constructies speelt opdrift een rol, bijvoorbeeld bij ballastkasten en drijvende platforms.

Geologisch kan opdrift verwijzen naar de langzame verhoging van het aardoppervlak ten opzichte van zeeniveau door tektonische bewegingen en isostatische aanpassingen. Dit gebeurt over lange tijdsperiodes en wordt gemeten in millimeters tot centimeters per jaar op sommige plaatsen. Voorbeelden zijn gebergtevorming en postglaciale isostatische rebound.