Omformuleren

Omformuleren is het opnieuw formuleren van een tekst of passage met andere woorden, terwijl de betekenis behouden blijft. Het doel is vaak om de tekst duidelijker, beknopter of beter afgestemd op een bepaald publiek of taalniveau. In de praktijk vallen ook termen als parafrase en herschrijven onder omformuleren.

Typische technieken zijn onder meer: synoniemen kiezen, zinsstructuur wijzigen, zinsvolgorde veranderen en de actieve stem naar de passieve transformeren of andersom. Ook kan een lange alinea worden opgesplitst of samengevat zonder de kernargumenten te verliezen. Het gaat om behoud van hoofdpunten, intentie en toon.

Bij omformuleren is aandacht voor nauwkeurigheid en integriteit essentieel. Verkeerd parafraseren kan betekenissen of feiten verkeerd woord geven, wat misverstanden kan veroorzaken. Bij hergebruik van andermans tekst geldt: geef de bron aan en vermijd plagiaat; gebruik directe citaten alleen waar nodig en verifieer telkens of de nieuw geformuleerde versie feitelijk klopt.

Toepassingen en hulpmiddelen: in onderwijs en academisch schrijven wordt omformuleren veel toegepast om begrip te tonen en variatie aan te brengen, in journalistiek om stukken helder te maken, en in redactie om leesbaarheid te verbeteren. Handmatig omformuleren gebeurt door de kernpunten te herzien en opnieuw te verwoorden; daarnaast kunnen schrijfhulpmiddelen en thesauri helpen bij woordkeuze en stijl. Voorbeeld: “De resultaten tonen aan dat de methode effectief is” kan worden omgeformuleerd als “Uit de resultaten blijkt dat de methode effectief werkt.”