Oktaedrisch

Oktaedrisch is een term die wordt gebruikt in zowel de geometrie als de chemie om te verwijzen naar een octaëdrische structuur of opstelling. In de wiskunde beschrijft het betrekking tot een regelmatige octaëder, een veelvlak met acht driehoekige gezichten, zes hoekpunten en twaalf randen. De octaëder heeft een hoge mate van symmetrie (de symmetriegroep Oh) en staat in een nauwe relatie tot de kubus, aangezien de octaëder en de kubus elkaar als duale polyhedra verbinden.

In de kristallografie en coordinatiechemie verwijst octaëdrisch naar de geometrische opstelling van zes liganden rondom een centraal atoom. Hierbij bevinden de liganden zich op posities die de punten van een octaëder vormen, wat typisch resulteert in meerdere bindingshoeken van ongeveer 90 graden tussen aangrenzende liganden. Deze geometrie komt veel voor bij overgangsmetalen en vormt een basisidee in ligandveldtheorie en kristalveldtheorie.

Kenmerkend voor oktaedrale complexen is dat ze vaak duidelijke spectrale en magnetische eigenschappen vertonen, afhankelijk van het aantal en de sterkte van de ligandbinding. Distorties kunnen optreden door factoren zoals Jahn-Teller-effect, waardoor de symmetrie verzwakt en de bindingslengtes variëren. Naast moleculaire complexen komt octaëdrale coordinatie ook veel voor in kristalstructuren, bijvoorbeeld in spinel- en perovskietachtige materialen, waar metalen op octaëdersite-positionen voorkomen.

Samenvattend beschrijft oktaedrisch zowel een zuiver geometrische octaëdere vorm als de veelvoorkomende coördinatiegeometrie rondom een centraal atoom in chemische verbindingen.