Milieuklassen

Milieuklassen zijn schoolgerelateerde educatieve programma's waarbij leerlingen van de basisschool (en soms het voortgezet onderwijs) gedurende een korte periode buiten het klaslokaal of in de nabije omgeving leren over natuur, milieu en duurzaamheid. Het doel is experimenteel en ervaringsgericht leren, met aandacht voor lokale ecosystemen, waterbeheer, afval en klimaat.

Tijdens een milieuklas brengen leerlingen tijd door op een natuurgebied, boerderij, of educatieve locatie. Activiteiten omvatten veldwerk, waarnemingen, metingen van waterkwaliteit, bodemonderzoek, het inventariseren van planten en dieren, opdrachten in natuur- en scheikunde, rekenen met data en projecten.

De organisatie varieert: scholen kunnen zelf programma's ontwikkelen of inzetten op aanbieders zoals IVN, Natuur en Milieueducatie, of lokale natuurcentra. Vaak werken gemeenten, waterschappen, provincie of NGO's mee. Een programma duurt meestal enkele dagdelen tot een paar dagen en kan aansluiten bij de kerndoelen of leergebieden zoals biologie, aardrijkskunde en maatschappijleer.

Historisch gezien ontstonden milieuklassen in de late jaren 70 en 80 als onderdeel van de groeiende aandacht voor milieueducatie en duurzaamheid; sindsdien zijn ze in veel regio's een terugkerend onderdeel van het schoolaanbod. Variaties bestaan tussen regio's en scholen in inzet, duur en inhoud. In Vlaanderen en sommige Nederlandse gemeenten bestaan vergelijkbare programma's onder verschillende namen.

Leerresultaten worden vaak gedocumenteerd via rapporten, portfolio's of presentaties; de nadruk ligt op verwerven van milieubewustzijn, observatie- en onderzoeksvaardigheden, en samenwerking. Kritieken richten zich op kosten, logistiek en de aansluiting bij het curriculum.